Het Jagwars-mysterie: het verhaal van een zeldzaam oorlogswapen in de collectie van het GUM
Klaar voor een exclusief kijkje achter de schermen in ons collectiecentrum? Conservator en professor Afrikanistiek Hugo DeBlock vertelt over het fascinerende Jagwars-project, een unieke samenwerking met de Universiteit van Oxford.
Jagwars is een project in samenwerking met de Universiteit van Oxford. De projecttitel is een samenvoegsel van ‘Jaguar’ en ‘war’ en verwijst naar het type oorlogswapens waarvan we in het GUM één in collectie hebben. Het gaat vermoedelijk om een zeer oud specimen, terug te traceren tot ongeveer 1300-1400. Deze houten wapens, waarvan er wereldwijd nog maar enkele exemplaren in collecties bestaan, behoorden tot de Carib, de oorspronkelijke bewoners van de Caraïben en het Zuid-Amerikaanse vasteland en Amazonië (Venezuela, Guyana, Suriname).
Op deze knuppel zien we gestileerde motieven die hoogstwaarschijnlijk refereren aan jaguars, slangen en andere dieren uit Amazonië, die een belangrijke rituele rol vervulden. De jaguar heeft een grote rituele en sacrale waarde voor de oorspronkelijke bewoners van Zuid-Amerika. Vandaag vond een staalname plaats in ons collectiecentrum, om tests uit te voeren en zo te pogen om uitsluitsel te geven over de ouderdom en uitzonderlijke waarde van dit object.
Bekijk de reportage op VRT NWS
Conservator en professor Afrikanistiek Hugo DeBlock werkte samen met de onderzoekers van Oxford aan het bijzondere Jagwars-project. De belangstelling was groot, en ook VRT NWS pikte het verhaal op. Journalist Ann De Bie en haar crew brachten een bezoek aan ons collectiecentrum en maakten een reportage. Het onderzoek werd uitgelicht in het late journaal van VRT NWS.
Prof. dr. Rick Schulting van Oxford University neemt hier de staalname af, met een fijn scalpel, op plaatsen die sinds lange tijd kleine beschadigingen vertonen, aan de twee uiteindes van de houten knuppel. Aan het ene eind neemt hij een staal voor radiokoolstofdatering (C-14), om de ouderdom van het hout te kunnen bepalen. Aan de hand van de jaarringen van de boom kan men zien hoe oud een boom was en kan dit herleid worden tot het jaar van productie van deze knuppel. De staalname aan het andere uiteinde is bedoeld voor strontiumanalyse, om met zekerheid te bepalen uit welke regio dit object afkomstig is.
Twee zo’n knuppels bevinden zich in de collecties van het Ashmolean Museum in Oxford en één bevindt zich dus in het GUM. We zijn verheugd dat dit bijzondere en zeldzame collectiestuk van mensen die reeds lang verdwenen zijn, nu eindelijk de broodnodige aandacht krijgt die het verdient.
