Internationale meteorietfanaten ontdekken verloren gewaande meteoriet in het GUM

Wat er precies gebeurde met de meteoriet van Sint-Denijs Westrem in de jaren na zijn ontdekking blijft ook enigszins omsluierd met de waas van de geschiedenis. Wat vast staat volgens de archieven van het Natuurhistorisch Museum van Wenen is dat in 1861 een groot stuk van de meteoriet aan hen te koop wordt aangeboden door de mineralenhandelaar Ernst Baader uit Salzburg. Anderen maken melding van het verhaal dat na confiscatie door de politie, de originele meteoriet aan de Universiteit Gent werd gegeven, die het op haar beurt doorstuurde (via Ernst Baader als tussenpersoon?) naar het Natuurhistorisch Museum van Wenen. Toen, en nu nog, biedt dit museum immers onderdak aan de grootste meteorietencollectie ter wereld. Het museum koopt het stuk en tot vandaag staat het uitgestald in het museum.

Eind 1896, begin 1897 duikt een ander stuk van de meteoriet terug op nabij zijn plaats van impact. In een catalogus noteert Professor Alphonse Renard (oud student in Wenen) als eerste aanwinst van 1897 plechtig het 8429ste object in de collectie van het mineralogisch laboratorium dat hij kort na zijn aanstelling in 1888 oprichtte. Hij kalligrafeert “météorite de la plaine St. Denis lez Gand, 7 juin 1855, poids gr. 189,05”. In de catalogus staan verschillende annotaties die aantonen dat tot 1924, het stuk werd bestudeerd en dat kleinere fragmenten van het “Gentse” stuk de wereld werden rondgestuurd. Sommige kleinere fragmenten geraken bijvoorbeeld via een fervente mineralen- en meteorietenverzamelaar, de Franse markies de Mauroy, in het Vaticaans museum van Natuurwetenschappen dat hij mede oprichtte in 1896. De stukken zijn daar nog steeds te bezichtigen.

Dan daalt de sluier van de geschiedenis terug neer. Het “Gentse” stuk van de meteoriet van Sint-Denijs Westrem blijft weliswaar deel uitmaken van de collectie van de Onderzoeksgroep Mineralogie en Petrologie van de Vakgroep Geologie. De collectie verhuist in de loop der jaren verschillende malen en een aantal decennia geleden, toen externe meteorietonderzoekers en –verzamelaars het spoor bijster raakten, werd het stuk als “verloren” beschouwd. Het is echter nooit uit het zicht van de Gentse geologen geraakt en werd samen met andere meteorieten uit de collectie steeds wel ergens tentoongesteld in de gebouwen van de Vakgroep Geologie. Sinds een aantal meer recente renovaties in de gebouwen op de campus De Sterre eind de jaren 1990 en begin van dit millennium, was het stuk te bewonderen in de vitrines aan de leszaal “Mineralogie en Petrologie”.

Toen in de loop van 2017 het team van het GUM op prospectie ging door de rijke archieven en collecties van de UGent, werden ze door de geologen attent gemaakt op dit uniek stuk. In februari 2020 werd het overgedragen aan het GUM. In het ‘kabinet Toeval,’ thema VERBEELDING op de tweede verdieping van het GUM kan je de meteoriet gaan bekijken.

Door dit object via het GUM te ontsluiten werd het “Gentse” stuk van de eerste meteoriet van België herontdekt door binnenlandse en buitenlandse meteorietfanaten. En daar blijft het niet bij. Het GUM en de UGent werden intussen gecontacteerd door het Natuurhistorisch Museum in Wenen om uit te zoeken of beide stukken op elkaar zouden passen. Een waar assepoesterverhaal in meteorietenland dus.