Zomerse paddenstoelen spotten in de Plantentuin
Het is nog geen herfst, maar je kan nu al paddenstoelen spotten in de Gentse Plantentuin. Het gaat om creaties van de Gentse kunstenaar Sofie Muller. Die is al enkele jaren een liefdevol verzamelaar van oude paddenstoelmodellen, vooral omdat ze merkte dat die merkwaardige gelijkenissen vertonen met menselijke geslachtsorganen. Muller voerde een speels onderzoek naar die associaties en maakte speciaal voor de GUM-expo PHALLUS. Norm & Vorm enkele verrassende, poëtische en humorvolle werken.
Sofie Muller verzamelt met passie objecten die de Condition Humaine capteren, de essentiële momenten van het mensenleven. Sinds 2015 horen daar ook paddenstoelmodellen uit de eerste helft van de 20ste eeuw bij, in het bijzonder modellen die volgens haar gelijkenissen vertonen met menselijke seksuele organen.
Echt dirty-minded moet je niet zijn om overeenkomsten te spotten tussen de langgerekte, vlezige vormen van sommige paddenstoelen en lichaamsdelen als vulva’s, eikels, anussen, tepels en penissen. Onze blik brengt die associaties schijnbaar spontaan tot stand. In heel wat culturen vroeger en vandaag herkennen mensen spontaan fallussen (penissen in erectie) in opstaande, lange vormen met ronde toppen. Soms kennen ze kracht toe aan objecten met een dergelijke vorm. Ze gebruiken ze bijvoorbeeld bij rituelen of dragen ze als amulet.
Onbeschaamde fallus
Paddenstoelen geven hun toeschouwers al lang kriebels in de buik. Eén soort in het bijzonder roept vunzige associaties op, de Phallus impudicus, letterlijk: ‘onbeschaamde fallus’. Deze stinkzwam heeft een lange steel en een eikelvormige hoed. Wanneer hij uit zijn knol tevoorschijn komt piepen, kan hij op enkele uren tijd tot 30 cm lang worden. In vroegere tijden vond men de vorm van deze paddenstoel zo aanstootgevend dat men hem verdelgde in de buurt van meisjesinternaten. Het verhaal gaat dat Etty Darwin – dochter van de beroemde bioloog Charles Darwin, gewapend met puntige stok, jagersjas en handschoenen, geregeld ten strijde trok tegen de paddenstoel, die welig tierde op haar landgoed. Met een mand vol peniszwammen trok ze zich dan terug in de woonkamer waar ze haar vunzige oogst verbrandde in de open haard.
‘Fungi/Genitalia’
Mullers exploraties in de suggestieve wereld van paddenstoelmodellen, mondden uit in een aantal bijzonder intrigerende kunstwerken, onder de titel ‘Fungi/Genitalia’. De kunstenaar voerde minimale geboetseerde ingrepen uit op de modellen, die de seksuele connotatie van de objecten nog doet toenemen. Andere modellen liet ze zoals ze zijn. Ze presenteert de paddenstoelen in veertien oude medische kastjes uit het Oekraïne ten tijde van de Koude Oorlog. Je vindt ze doorheen de serres van de Plantentuin, her en der tussen het groen. Een heerlijke prikkelende paddenstoelenzoektocht voor wie na het bezoeken van de expo nog wat meer wil.
Twee van de paddenstoelmodellen, die Muller bijzonder intrigeerden, maakte ze bovendien op grote schaal na in epoxy. Een ervan kan je bewonderen in de Victoriaserre – je kan hem niet missen - de tweede bevindt zich in de vaste opstelling van het GUM, bij het thema CHAOS.
Muller beschouwt de werken als haar eigen onderzoek als kunstenaar, haar artistieke analyse op de thematiek van PHALLUS. Norm & Vorm. Voor het GUM is het een eer om nieuw werk van een gevierd kunstenaar, bovendien van lokale bodem, te kunnen tonen.
PHALLUS. Norm & Vorm: 24.03.2022 t.e.m. 08.01.2023 in het GUM & de Plantentuin
Foto's: David Samyn & Martin Corlazzoli